Εξωτερική αμέλεια συντρέχει, κατά την πάγια προσέγγιση των δικαστηρίων και ενός μέρους της θεωρίας, όταν υπάρχει παραβίαση των κοινώς αναγνωρισμένων κανόνων της ιατρικής επιστήμης ή τέχνης.Το κριτήριο αυτό δεν θεωρείται επαρκές από άλλη μερίδα της ποινικής θεωρίας, η οποία προτάσσει ως απαραίτητο κριτήριο αυτό της αντικειμενικά επικίνδυνης συμπεριφοράς, πράξης ή παράλειψης δηλαδή, η οποία ήταν σε θέση να δημιουργήσει, αυτοτελώς, εμπειρικούς όρους κινδύνου για το έννομο αγαθό (της ζωής ή της σωματικής ακεραιότητας, αντίστοιχα).Και η δεύτερη προσέγγιση, όμως, επικαλείται τα επιστημονικά δεδομένα, προκειμένου να διαγνωστεί ο επικίνδυνος ή μη χαρακτήρας της ιατρικής συμπεριφοράς.

Εσωτερική αμέλεια συνιστά η έλλειψη της προσοχής, την οποία ο δράστης αφενός όφειλε να επιδείξει, κάτω από τις συγκεκριμένες συνθήκες και περιστάσεις, αφετέρου μπορούσε να επιδείξει με βάση τις προσωπικές του ικανότητες (άρθρο 28 ΠΚ).Συνεπώς, τα νομοθετικά ορισμένα κριτήρια προσδιορισμού του μέτρου της προσήκουσας προσοχής είναι δύο, ένα αντικειμενικό, οι εκάστοτε επικρατούσες συνθήκες της συγκεκριμένης περίπτωσης, και ένα υποκειμενικό, οι ατομικές ιδιότητες και ικανότητες του δράστη κατά το χρονικό σημείο τελέσεως της πράξης. Με βάση το πρώτο κριτήριο, η οφειλόμενη προσοχή προσδιορίζεται ως η προσοχή που ήταν απαραίτητη για τη διαφύλαξη του εννόμου αγαθού, κάτω από τις συγκεκριμένες πραγματικές περιστάσεις. Κατ’ αποτέλεσμα διαφορετικό είναι το μέτρο της επιβαλλόμενης προσοχής για τον ίδιο ιατρό σε διαφορετικές καταστάσεις, όταν δηλαδή διαφοροποιούνται οι εξωτερικές συνθήκες και οι περιστάσεις, κάτω από τις οποίες ο ιατρός καλείται να παράσχει την ιατρική φροντίδα λ.χ. σε περίπτωση κατεπείγουσας χειρουργικής επέμβασης από ότι σε κάποιο προγραμματισμένο περιστατικό, επίσης διαφορετικό θα είναι το μέτρο αυτό σε περίπτωση που ο ιατρός είναι αναγκασμένος να παρέχει τις ιατρικές του υπηρεσίες σε εξωτερικό χώρο, χωρίς την ύπαρξη νοσοκομειακής υποδομής.Το επόμενο, υποκειμενικό κριτήριο προσδιορίζεται από τις προσωπικές ικανότητες του εκάστοτε ιατρού. Έτσι διαφορετικές θα είναι οι ατομικές ιδιότητες και κατ’ αποτέλεσμα η μέγιστη δυνατή προσοχή που μπορεί να επιδείξει ο ειδικός σε σύγκριση με τον γενικό ή ανειδίκευτο ιατρό, όπως επίσης το ίδιο θα ισχύει στην περίπτωση ενός πολύπειρου έναντι ενός λιγότερο έμπειρου ειδικού ιατρού. Αντίστοιχες είναι και οι περιπτώσεις, κατά τις οποίες, λόγω εξωτερικών παραγόντων επηρεάζεται η προσωπική κατάσταση του ιατρού. Τέτοιοι παράγοντες είναι η υπερβολική κούραση, μία ξαφνική αδιαθεσία κ.λπ. Σε αυτές τις περιπτώσεις μπορεί μεν να μην πληρούνται οι προϋποθέσεις της αμέλειας, ως προς την ίδια την τέλεση της ιατρικής πράξεως, ο ιατρός όμως θα ευθύνεται, ενδεχομένως, για την ανάληψη των ιατρικών του καθηκόντων, εφόσον οδηγήθηκε σε αυτήν έπειτα από υπερτίμηση των δυνατοτήτων του ή κακή εκτίμηση της καταστάσεως και των δυνατοτήτων επιτυχίας του εγχειρήματός του. Πρόκειται για το λεγόμενο σφάλμα «ανάληψης».Η βλάβη που επέρχεται στον ασθενή προκαλείται από κάποιο ειδικότερο σφάλμα του ιατρού, στο οποίο υπέπεσε λόγω ακριβώς της προσωπικής αδυναμίας του στην κατάσταση που βρισκόταν να επιδείξει την αντικειμενικώς επιβαλλόμενη από τις περιστάσεις προσοχή.Εξαίρεση αποτελούν οι κατεπείγουσες περιπτώσεις, όταν ο ιατρός είναι αναγκασμένος να παρέχει τις ιατρικές του υπηρεσίες, τουλάχιστον για τη διατήρηση των ζωτικών λειτουργιών του οργανισμού, ακόμη και αν διαβλέπει ότι στερείται των απαραίτητων ικανοτήτων για την πλήρη αντιμετώπιση του περιστατικού. Στις περιπτώσεις αυτές, βεβαίως, η επιβαλλόμενη αντικειμενικά καθώς και η δυνάμενη να επιδειχθεί (σύμφωνα με τις προσωπικές δυνατότητες) προσοχή θα κριθούν με βάση τα συγκεκριμένα πραγματικά περιστατικά, προκειμένου να κριθεί αν υπάρχει ή όχι εσωτερική αμέλεια.